Klantverhaal Noah Mbuyamba

“Het gebruik van een prothese bouw je op, waarbij je ook de grenzen van je eigen lichaam moet respecteren”

Noah Mbuyamba verloor vijf jaar geleden zijn rechterbeen door medisch falen na een scooterongeluk in Indonesië. Daarmee eindigde zijn voetbaldroom, maar de gedreven atleet bleef zich focussen op topsport. Als hardloper en verspringer ontving hij de A-status als lid van TeamNL en deze zomer komt hij als verspringer uit op de Paralympische Spelen in Parijs. Hij vertelt over de weg naar herstel en leren lopen en sporten met een prothese.

Na je ongeluk begon een lange weg naar herstel. Kun je iets vertellen over die periode?

De periode na mijn ongeluk was zwaar.  Ik wilde vooruit en niet in een rolstoel zitten. Dat vond ik namelijk heel beperkend. Hoewel ik probeerde alles te doen wat ik voor mijn ongeluk deed, was ik heel afhankelijk van hulp van anderen en ik deed alles met krukken. Wat mij hielp was alles op papier te zetten. Hierdoor kon ik het ongeluk en wat me is overkomen enigszins loslaten en teruglezen wanneer ik daar behoefte aan had.

Hoe kwam je terecht bij Ortho-technics?

Eerst was ik vooral aan het herstellen en moest de wond genezen. Mijn fysiotherapeut bracht me in contact met Ortho-technics, vanwege hun persoonlijke manier van werken. Maar ook omdat ze als familiebedrijf onafhankelijk zijn. Ortho-technics is een warm bad en Frank is ook nog eens heel geïnteresseerd in sportprothesen en staat open voor nieuwe ideeën. Dat vind ik heel belangrijk, dat je samen zoekt naar welke oplossing het beste voor jou werkt. Naast Frank heb ik samengewerkt met verschillende mensen van Ortho-technics en ze hebben altijd tijd voor me.

Voordat je weer kon gaan sporten, moest je eerst leren lopen met een prothese. Hoe was dat? 

Ik wilde graag sneller vooruit dan fysiek mogelijk was, ook qua belastbaarheid van mijn stomp. Het is niet zo dat je met een prothese meteen wegloopt, ook al is de instrumentenmaker nog zo goed. Het gebruik van een prothese moet je opbouwen waarbij je ook de grenzen van je eigen lichaam moet respecteren. Doe je dat niet, dan krijg je wondjes en ik kreeg bijvoorbeeld last van mijn rug. Die acceptatie kan lastig zijn. Je kunt wel gemotiveerd zijn, maar moet ook beseffen dat je niet sterker bent dan je lichaam aankan.

Je hebt altijd intensief gesport. Heeft dat geholpen bij je herstel?

Bewegen is echt mijn leven. Tijdens mijn revalidatie gaf het me ook perspectief, een stip op de horizon. Ik probeer gewoon de limiet op te zoeken van wat ik kan met mijn beperking. En dat is eigenlijk de insteek die je vanaf dag één moet willen hebben, ook als je geen sporter bent. Dan ga je namelijk steeds iets verder, want die limiet gaat ook steeds iets verder.

Je doet aan verspringen en sprinten. Dat vraagt nogal wat van een prothese.

Dat klopt, zelfs van een sportprothese. De impact van het springen is flink, niet alleen voor de prothese, maar ook voor mijn rug bijvoorbeeld. Ik moest het opbouwen zodat ik sterk genoeg was en mijn rug het ook aankon. Voor de sprint heb ik eenzelfde soort blade als voor het verspringen, hoewel iets dikker om de klap beter op te kunnen vangen.

Wanneer is een ongemak te verwachten en wanneer is het teveel?

Dat is inderdaad soms moeilijk. Zeker als je heel veel beweegt en veel vraagt van je prothese zoals ik dan zal je toch tegen ongemak aanlopen. Dat hoort natuurlijk ook bij topsport.  Een prothese moet je wel echt helpen en mag geen pijn doen. Voor mij voelt het alsof ik aan mijn ene voet een gewone sportschoen aanheb; licht en wendbaar. Aan de andere kant heb ik een dikke wandelschoen. Wat logger en strak, maar ik kan hem wel ontzettend goed gebruiken.

Wat is je uiteindelijke doel op het gebied van sport?

Ik wil over de zeven meter kunnen springen voor de spelen van 2028. Wat betreft atletiek zit ik in een categorie met veel mensen met een amputatie door het kniegewricht. Ik heb een amputatie boven het kniegewricht, waardoor ik minder functionele spieren heb en dat werkt in mijn nadeel. Maar een finale lopen voor de 100 meter, dat is wel een heel mooi doel.

Als je kijkt naar de weg die je hebt afgelegd. Wat is dan advies dat je mee zou geven aan anderen die een beenprothese krijgen na amputatie?

Ten eerste dat de koker en hoe die zit ontzettend belangrijk is.  Je prothese kan nog zo goed zijn, de koker moet goed zitten en dat vergt, zeker in het begin, best wat aanpassingen. Je stomp verandert namelijk. Zeker als je veel beweegt en sport. Houd er ook rekening mee, dat hoe gezond je ook bent en hoeveel uren je er ook instopt, je niet moet verwachten dat het daardoor makkelijk gaat. Het duurt zo lang als het duurt en het gaat stap voor stap. Durf daarbij verschillende dingen te proberen qua prothese, deze zijn tegenwoordig vaak in bruikleen, dus dat kan ook.

Als laatste zou ik altijd aanraden om contact te zoeken met ervaringsdeskundigen. Wat hebben andere mensen met een prothese meegemaakt? Waar liepen zij tegenaan en wat hielp hen? In mijn ervaring krijg je altijd antwoord en dat kan je echt verder helpen.